I. Hoe doen mens aansoek vir 'n dranklisensie/registrasie?
Aansoeke kan gedoen word met behulp van prokureurs wat in drank spesialiseer. Daar is prokureurs beskikbaar wat spesialiseer in drank teen billike tariewe en/of fooie.
II. Watter dokumente benodig mens om aansoek te doen vir 'n dranklisensie/registrasie?
Oor die algemeen is die belangrikste dokument om die proses te begin, ‘n Suid-Afrikaanse identifikasiedokument, en bewys van die reg om die voorgestelde eiendom te okkupeer ten opsigte waarvan aansoek gedoen word. Laasgenoemde vereiste verskil van provinsie tot provinsie. Byvoorbeeld, in die Vrystaat is bewyslewering van die reg om die voorgestelde perseel te okkupeer (dit wil sê ‘n titelakte of ‘n toepaslike huurooreenkoms) waarvoor aansoek gedoen word, nie ‘n vereiste nie, terwyl dit in die Wes-Kaap is , waar hierdie vereiste pertinent in wetgewing vermeld word.
III. Watter soorte registrasies is daar?
Daar is basies twee soorte dranklisensies/registrasies vir kleinhandel, dit wil sê binneverbruik, waar drank verbruik word op die perseel waar die drank verkoop word (dit sluit lisensies/registrasies in soos restaurante, tavernes en akkommodasie-ondernemings), en buite-verbruik, waar drank verbruik word op ‘n ander plek as die perseel waar die drank verkoop word, soos drankwinkels en kruidenierswinkels. In byvoorbeeld die Vrystaat is die verskillende registrasiesertifikate soos volg:
Binne-verbruik:
- Registrasiesertifikaat vir ‘n akkommodasie-inrigting
- Registrasiesertifikaat vir ‘n Restaurant
- Registrasiesertifikaat vir ‘n klub
- Registrasiesertifikaat vir ‘n Taverne
- Registrasie sertifikaat vir ‘n nagklub
- Registrasiesertifikaat vir ‘n Dobbelinrigting
- Spesiale geleentheidsregistrasiesertifikaat
Buite-verbruik:
- Registrasiesertifikaat vir ‘n drankwinkel
- Kruidenierswyn-registrasiesertifikaat
- Registrasiesertifikaat vir ‘n mikrovervaardiger van drank
- Spesiale gelentheidsregistrasiesertifikaat
Wat uit bogenoemde belangrik is om op te let, is dat ‘n Spesiale gebeurtenisregistrasiesertifikaat toegeken kan word ten opsigte van binne- en buite verbruik verkope.
IV. Wat mag ek doen met 'n dranklisensie/registrasie?
Drank mag verkoop word vanaf die gelisensieerde/geregistreerde perseel in ooreenstemming met die toepaslike wette en regulasies. Daar moet onthou word dat ‘n dranklisensie/registrasie aan die persoon en die betrokke eiendom klou. Daarom mag dit byvoorbeeld nie gebruik word as ‘n mens beplan om drank te verkoop tydens ‘n spesifieke geleentheid soos by skole, kerke of troufunksies nie. In hierdie gevalle, as die eiendom nie geregistreer is om drank te verkoop nie, moet aansoek gedoen word om die toepaslike registrasie vir spesiale geleenthede; welke proses van provinsie tot provinsie verskil.
V. Wat mag ek doen met 'n nasionale vervaardigers- en/of verspreidingsregistrasie?
Ingevolge ‘n vervaardigerssregistrasie kan die geregistreerde persoon die vervaardigde produk aan kleinhandelaars en verspreiders verkoop. Ingevolge ‘n verspreidingsregistrasiesertifikaat, mag drank (oor provinsiale grense) aan kleinhandelaars en ander verspreiders versprei word. Drank mag nie aan verbruikers verkoop word nie, aangesien hierdie bevoegdheid slegs kleinhandelaars toekom. Dit is belangrik om daarop te let dat die verkoop van drank, wat in normale omstandighede ‘n kleinhandelsverkoop (vir verbruik) sou wees, nie ‘n verspreiding is bloot omdat die koper van daardie drank ‘n geregistreerde persoon is ingevolge die Drankwet 59 van 2003 nie. Dit spreek dus vanself dat kleinhandelaars nie drank aan ander kleinhandelaars mag verkoop nie, byvoorbeeld, ‘n drankwinkel kan nie drank aan ‘n restaurant verkoop nie, die restaurant moet voorraad koop van ‘n vervaardiger en/of verspreider of ‘n mikrovervaardiger.
VI. Kan ek biere en wyne verkoop wat tuis verbruik word, ingevolge 'n binne-verbruik lisensie/registrasie soos 'n restaurant, en omgekeerd, en wat is die verskillende drankprodukte wat verkoop kan word en in watter vorm dit verkoop kan word?
Drank wat verkoop word ingevolge ‘n binne-verbruik lisensie/registrasie, byvoorbeeld ‘n restaurant of taverne, mag slegs op die gelisensieerde perseel verbruik word en mag nie op enige ander perseel of lokaal verbruik word nie, en omgekeerd vir ‘n buiteverbruik lisensie/registrasie, waar drank nie op of by die geregistreerde perseel verbruik mag word nie. In die algemeen word kleinhandelaars gelisensieer/geregistreer om alle soorte drank te verkoop. Daarom kan afsetpunte soos drankwinkels alle soorte drank verkoop, dit wil sê bier, sider, whisky, brandewyn, jenewer, ens. Kruidenierswinkels met ‘n kruidenierswyn lisensie/registrasie mag egter slegs wyn verkoop soos omskryf in die Wet op Drankprodukte, 1989 (Let wel: dit verskil van provinsie tot provinsie; die Gautengse Drankwet bepaal byvoorbeeld dat slegs tafelwyn verkoop mag word). Mikrovervaardigers mag hul vervaardigde produk verkoop. Binne-verbruik persele soos restaurante, tavernes en hotelle, mag ook alle soorte drank verkoop saam met maaltye. Ingevolge artikel 59 (2) van die Vrystaatse Wet op Dobbel, Drank en Toerisme, moet die houer van ‘n registrasiesertifikaat vir ‘n drankwinkel sorg dat drank verkoop word in houers wat behoorlik en veilig verseël is. Verder verbied die Wet op Drankprodukte en die regulasies wat in 2007 uitgevaardig is, die verkoop van drank wat nie in ‘n “selfondersteunende” houer verkoop word nie. ‘n Selfondersteunende houer word gedefinieer as ‘n houer wat sy vorm hou, hetsy gevul of nie, en daarom word houers soos “tuitpakkies” en “papsakke” uitgesluit, aangesien dit nie die vorm daarvan behou wanner dit nie gevul is nie. Indien ondernemings beoog om drank in houers te verkoop wat nie selfondersteunend is nie, soos “papsakke” en “tuitpakkies” vir buite-verbruik, mag die houer se kapasiteit nie meer as 5 liter wees nie. Verder moet dit verpak word ‘n selfondersteunende, nie-uitruilbare verpakking wat die houer geheel en al verberg, soos dié wat by Nederburg-wyne gevind word (die sogenaamde “bag-in-a-box”). Dit moet ook vergesel word van ‘n seëlbare kraan wat saam met die boks gebruik kan word. Dit is belangrik om daarop te let dat drankverkope in die vorm van “papsakke” en “tuitpakkies” nog steeds gemaak kan word, maar slegs indien dit geïnstalleer word in verseëlde houers.
VII. Moet ek 'n bestuurder aanstel om verantwoordelik te wees vir die onderneming, en indien wel, is dit nodig vir sowel binne- as buite-verbruik ondernemings?
Die toepaslike gedeelte van die Vrystaatse regulasies wat handel oor die aanstelling van bestuurders ten opsigte van ‘n geregistreerde uitlaatpunt lui soos volg:
- Aanstelling van ‘n natuurlike persoon as bestuurder .— (1) ‘n Persoon, anders as ‘n natuurlike persoon wat ‘n registrasiehouer is, en ‘n natuurlike persoon wat ‘n registrasiehouer is en nie die onderneming self bestuur van dag tot dag bestuur nie, moet ‘n natuurlike persoon aanstel om die onderneming te bestuur en verantwoordelik te wees en inligting aangaande die aanstelling indien, wesenlik in die vorm van Vorm FSLA23 in Bylae 1 en moet—…
(3) Die bestuurder in subregulasie (1) beoog kan ook ‘n beoogde nuwe eienaar van die onderneming insluit, hangende ‘n beslissing van die Owerheid rakende die oordrag van registrasie.
Na aanleiding van die lees van die bogenoemde regulasies volg die volgende logies:
- a) Wanneer die registrant ‘n juridiese (regs)persoon is, moet ‘n bestuurder aangestel word om te verseker dat iemand verantwoordelik is.
- b) Uit bogenoemde volg dit verder dat indien die registrant ‘n natuurlike persoon is en die onderneming van dag tot dag bestuur, dit nie nodig is dat iemand anders as bestuurder aangestel word nie, maar as hy of sy egter nie die onderneming van dag tot dag bestuur nie moet ‘n verantwoordelike persoon as bestuurder van die onderneming aangestel word.
- c) Nie elke persoon wat op die perseel aanwesig is, hoef as bestuurder (s) aangestel te word nie, byvoorbeeld persone wat die kasregister bedryf en skoonmaakpersoneel; dit sou tot ‘n absurditeite lei.
- d) Dit volg ook uit bogenoemde dat ‘n voornemende houer van ‘n registrasie hom- of haarself as bestuurder kan aanstel, hangende die oordrag van die registrasie in sy of haar naam.
- e) ‘n Bestuurder hoef nie te alle tye op die perseel teenwoordig te wees nie, aangesien daar niks in die wet en regulasies tot die effek staan nie. Die wet bepaal en vereis dat ‘n bestuurder aangestel moet word ten opsigte van die onderneming en niks anders nie. As ‘n inspekteur dus ‘n boete daarvoor uitreik, kan dit beveg word weens ‘n gebrek aan regmatigheid. Bogenoemde is van toepassing op binne- en buite verbruik persele.
VIII. Wat is die aard van 'n dranklisensie / registrasie?
In Ex Parte President van die Republiek van Suid-Afrika: In re Grondwetlikheid van die Wetsontwerp op Drank (CCT12/99) [1999] ZACC 15; 2000 (1) SA 732; 2000 (1) BCLR (die “Drankwetsontwerp saak”) het die Konstitusionele Hof te paragraaf 56 die volgende oor die aard van ‘n dranklisensie gesê:’… ‘n dranklisensie is die toestemming wat ‘n bevoegde owerheid aan iemand verleen om iets te doen met betrekking tot drank wat andersins onwettig sou wees. Die betrokke aktiwiteit, soos blyk uit die uitspraak van Innes J, is gewoonlik die verkoop van drank op ‘n spesifieke perseel. Dit wil ook aan my voorkom asof die term “dranklisensies” in sy natuurlike betekenis nie net die toestemming of weiering van die betrokke toestemming omvat nie, maar ook die bevoegdheid om voorwaardes op te stel wat van toepassing is op daardie toestemming, sowel as die invordering van inkomste wat mag ontstaan of verband hou met die toestaan daarvan.”
Regter Froneman, wat vir die meerderheid in die saak van Shoprite Checkers (Pty) Beperk v die Lid van die Uitvoerende Raad vir Ekonomiese Ontwikkeling, Omgewingsake en Toerisme, Oos-Kaap en andere 2015 (6) SA 125 (KH) geskryf het, met betrekking tot die vraag of ‘n dranklisensie eiendom is, het by paragraaf 58 soos volg opgemerk: ‘ ”n Dranklisensie is dus die reg om besigheid te doen wat andersins onwettig sou wees. Die bevoegdheid om hierdie soort besigheid te doen, spruit voort uit die goedkeuring van die staat, en die voortsetting daarvan is afhanklik van die wysigingsbevoegdhede van die staat, kansellasie en regulering.” Betreffende die vraag of ‘n dranklisensie eiendom uitmaak, het Moseneke DCJ die volgende by paragraaf 122 gesê: ” ‘n Lisensie is die blote toestemming om iets te doen wat andersins onwettig sou wees. Dit word normaalweg uitgereik om ‘n statutêre verbod te oorkom. Verder is lisensies onderhewig aan administratiewe onttrekking en verandering. Hulle is nooit absoluut, dikwels voorwaardelik en dikwels tydgebonde …. is eerder onderhewig aan spesifieke voorwaardes.” Dit word bevestig deur die opvatting in Crowley v Christensen 137 U.S. 86 (1890), waar daar by paragraaf 91 gesê word: “’n Burger beskik oor geen inherente reg om bedwelmende drank in d ie kleinhandel te verkoop nie. Dit is nie ‘n voorreg van ‘n burger van die staat of ‘n burger van die Verenigde State nie.”
‘n Interessante punt van drank is dat slegs ‘n geregistreerde persoon drank mag verkoop. Dit is ‘n reg – ‘n spesifieke toekenning wat toegeken word aan individue wat aansoek gedoen het en toegelaat word om ‘n depressant te verkoop, en daarom, soos uit die bogenoemde afgelei kan word, word hierdie individue streng beoordeel. In die ou wet drankwet van 1989 was daar byvoorbeeld ‘n bepaling dat ‘n persoon wat aansoek doen ‘n geskikte en gepaste persoon moet wees om die houer van ‘n lisensie te wees welke onus op die aansoeker gele het om te bewys, alhoewel onlangse provinsiale wette geneig is om hierdie vereiste te verslap en dit nie bevat nie. In plaas daarvan, byvoorbeeld, bevat die Vrystaatse Wet op Dobbel, Drank en Toerisme sekere kriteria waaraan ‘n individu moet voldoen, en sekere geykte diskwalifikasies soos ouderdomsbeperkings en skuldigbevindings ingevolge die Wet.
IX. Kan 'n dranklisensie/registrasie van persoon tot persoon oorgedra word en van die perseel na perseel verplaas word, en vorm dit deel van die boedel van 'n persoon?
Ja, ‘n lisensie/registrasie kan van persoon na persoon oorgedra word (die konsep sluit natuurlike en regspersone in) en dit kan van perseel na ‘n perseel verplaas word (met dien verstande dat genoemde perseel in dieselfde munisipaliteit geleë moet wees as die perseel waar vanaf dit verplaas word.
‘n Dranklisensie/registrasie kwalifiseer wel as eiendom en derhalwe as ‘n bate in ‘n boedel met geldelike waarde, soos gevind is in die Shoprite Checkers (Edms) Beperk v Lid van die Uitvoerende Raad vir Ekonomiese Ontwikkeling, Omgewingsake en Toerisme, Oos-Kaap en Ander 2015 (6) SA 125 (KH) -saak, waar Regter Froneman soos volg opgemerk het: ‘ ”n Dranklisensie is dus die reg om besigheid te doen wat andersins onwettig sou wees. Die bevoegdheid om hierdie soort besigheid te doen, spruit voort uit die goedkeuring van die staat, en die voortsetting daarvan is afhanklik van die wysigingsbevoegdhede van die staat,kansellasie en regulering.” Betreffende die vraag of ‘n dranklisensie eiendom uitmaak, het Moseneke DCJ die volgende by paragraaf 122 gesê: ” ‘n Lisensie is die blote toestemming om iets te doen wat andersins onwettig sou wees. Dit word normaalweg uitgereik om ‘n statutêre verbod te oorkom. Verder is lisensies onderhewig aan administratiewe onttrekking en verandering. Hulle is nooit absoluut, dikwels voorwaardelik en dikwels tydgebonde …. is eerder onderhewig aan spesifieke voorwaardes.” Dit word bevestig deur die opvatting in Crowley v Christensen 137 U.S. 86 (1890), waar daar by paragraaf 91 gesê word: “’n Burger beskik oor geen inherente reg om bedwelmende drank in d ie kleinhandel te verkoop nie. Dit is nie ‘n voorreg van ‘n burger van die staat of ‘n burger van die Verenigde State nie.”
X. Moet ek 'n S.A. burger wees om aansoek te doen om 'n dranklisensie in die geval van 'n natuurlike persoon?
Ja, slegs ‘n Suid-Afrikaanse burger mag aansoek doen om ‘n dranklisensie/registrasie.
XI. Moet ek meerderjarig wees om aansoek te doen vir 'n dranklisensie in die geval van natuurlike persone?
Ja, jy moet van meerderjarige ouderdom wees om aansoek te doen vir ‘n dranklisensie/registrasie
XII. Kan die lisensie/registrasie verval of herroep word indien dit aanvanklike toegestaan is?
Lisensies/registrasies in alle provinsies moet jaarliks hernu word (in die Wes-Kaap kan ‘n mens kies om die lisensie op ‘n tweejaarlikse basis te hernu). Nasionale verspreidings- en/of vervaardigingsregistrasies moet ook jaarliks hernu word. As daar nie voldoen word aan die voorwaardes verbonde aan ‘n lisensie/registrasie en/of die bepalings van die betrokke drankwetgewing oortree word, kan ‘n lisensie deur die betrokke drankowerheid herroep of opgeskort word.
XIII. Moet jy oor 'n perseel beskik om aansoek te doen vir 'n dranklisensie/registrasie?
Ingevolge die Vrystaatse Wet op Dobbel, Drank en Toerisme, en soos bevestig is deur regspraak, hoef ‘n persoon wat aansoek wil doen om ‘n drankregistrasie nie bewys daarvan te lewer dat hy of sy oor die reg beskik om die voorgestelde perseel te okkupeer nie. Soos hierbo genoem, is ‘n dranklisensie/registrasie egter aan ‘n spesifieke perseel en persoon verbonde, en geen aansoek sal goedgekeur kan word sonder dat daar ‘n geskikte perseel is nie, soos ook die geval is met betrekking tot ‘n nasionale registrasie . ‘n “Vreemd” uitsondering op bogenoemde kan in die Vrystaat gevind word, waar daar van die sogenaamde “piggy back”-prosedure gebruik gemaak word vir aansoeke om spesiale geleentheidsregistrasies. Ingevolge hierdie prosedure word daar van bestaande registrasies gebruik gemaak om aansoek te doen om ‘n spesiale geleentheidsregistrasie op ‘n ander spesifieke ligging vir ‘n bepaalde tyd, terwyl handel steeds op die geregistreerde ligging mag plaasvind. Dit vergemaklik die proses, omdat die Vrystaatse Drankowerheid nie tydens elke aansoek verplig is om vas te stel of die aansoeker ‘n geskikte persoon is om in drank te handel nie, welke ‘n buitengewone swaar las op die administrasie sou plaas. Ingevolge die prosedure hoef slegs die geskiktheid van die perseel en die bona fides van die byeenkoms vasgestel te word, wat sorg vir ‘n baie vereenvoudigde en vaartbelynde proses. Maar wees gewaarsku: dit nie in alle provinsies die geval nie.
XIV. Kan ek 'n lisensie/registrasie gebruik as ek 'n geleentheid op 'n ander perseel soos skougronde, kerke, skole of op 'n kunsfees of musiekfees wil hou?
Ja, byvoorbeeld in die Vrystaat. In die Wes-Kaap en Kwazulu-Natal moet van nuuts af anasoek gedoen word.
XV. Bestaan daar verskillende wetgewing oor drank in die verskillende provinsies?
Ja, die volgende verskillende drankwette is van toepassing in die verskillende provinsies:
– Die Wes-Kaap – Die Wes-Kaapse drankwet, 2008
– Die Oos-Kaap – Oos-Kaapse Drankwet
– Die Noord-Kaap – Noord-Kaapse Drankwet, wet 2 van 2008
– Die Vrystaat – Die Vrystaatse dobbel-, drank- en toerismewet, Wet 6 van 2010
– Noordwes en Limpopo – Drankwet 27 van 1989
– Mpumalanga – Die Mpumalanga Dranklisensiëringswet, 2006
– Kwazulu-Natal – Kwazulu-Natal Dranklisensiewet, 2010
– Gauteng – Die Gautengse Drankwet, Wet 2 van 2003
– Nasionaal, Wet 59 van 2003
XVI. Mag 'n mikrovervaardiger drank aan die publiek verkoop, en indien nie, aan wie mag 'n mikrovervaardiger sy vervaardigde produk verkoop?
‘n Mikrovervaardiger mag drank slegs verkoop aan entiteite of persone wat van voorneme is om die drank te herverkoop, met ander woorde kleinhandelaars en verspreiders. Ingevolge die Drankwet, Wet 27 van 1989 (nog in werking in Noordwes en Limpopo), mag ‘n mikrovervaardiger, wanneer daar aansoek gedoen word, aansoek doen om toestemming om sy produkte regstreeks aan die publiek te verkoop. Dit is belangrik om daarop te let, want as hierdie uitsondering nie toegestaan word nie, mag Mikrovervaardigers nie die vervaardigde produkte vir verbruik binne of buite die perseel verkoop nie, ook nie vir proe-doeleindes nie; ouer drankwetgewing het voorheen voorsiening gemaak vir proe-lisensies, maar hierdie bepaling is afwesig in hedendaagse drankwetgewing. As daar dus aansoek gedoen word om ‘n registrasiesertifikaat vir ‘n mikrovervaardiger, moet daar ook aansoek gedoen word om ‘n taverne-registrasie (vir proe doeleindes en om dit moontlik te maak) en ‘n drankwinkelregistrasie (om die mikrovervaardiger in staat te stel om die vervaardigde drank direk aan die publiek te verkoop). Die vraag of ‘n mikrovervaardiger van drank sy produk direk aan die publiek mag verkoop, al dan nie, het ook ‘n ander belangrike implikasie, aangesien sommige mikrovervaardigers van mening kan wees dat hulle hul produkte tydens skoue kan verkoop, wat nie die geval is nie. Om dit te kan doen, moet ‘n aansoek gedoen word om ‘n spesiale geleentheid registrasiesertifikaat.
XVII. Wat is die verskil tussen 'n kleinhandelaar en 'n grootmaat handelaar wat oor 'n nasionale verspreidingsregistrasie beskik?
Die houer van ‘n kleinhandellisensie of registrasie mag slegs drank vir verbruik verkoop, met die uitsondering van mikrovervaardigers wat aan kleinhandelaars en verspreiders mag verkoop. Ingevolge die Drankwet, Wet 27 van 1989, kon ‘n mikrovervaardiger van drank aansoek doen om toestemming om sy of haar vervaardigde drank direk aan die publiek te verkoop, aangesien die Drank wet in die meeste provinsies herroep is, dit is egter nie meer die geval nie, en mikrovervaardigers van drank mag slegs drank verkoop aan persone wat beoog om die drank te verkoop. Mikrovervaardigers moet nie verwar word met vervaardigers wat geregistreer is ingevolge die Drankwet, Wet 59 van 2003 nie, aangesien hierdie vervaardigers drank in groot hoeveelhede vervaardig. ‘n Vervaardiger of verspreider mag drank slegs verkoop aan ondernemings wat die drank verkoop, dit wil sê “geregistreerde persone”.
XVIII. Wat doen ek met my lisensie / registrasiesertifikaat en moet ek dit op die perseel vertoon?
In die Vrystaat is dit geyk dat ten einde inspekteurs by te staan nakoming met die wet te toon, die registrasiesertifikaat en enige daaropvolgend uitgereikte dokument, met inbegrip van ‘n hernuwingsertifikaat, op ‘n opsigtelike plek op die geregistreerde perseel vertoon moet word . Dit sluit die volgende in:
- a) Die oorspronklik uitgereikte registrasiesertifikaat of ‘n duplikaat daarvan, sowel as bewys van betaling van die voorgeskrewe gelde. Gewoonlik word gelamineerde en gesertifiseerde afskrifte van die genoemde dokumente vertoon, en dit is ook die aanbevole wyse wat gevolg moet word.
- b) Enige wysiging van die registrasievoorwaardes wat ten opsigte van die registrasie toegestaan is, byvoorbeeld verlengde handelsure, indien van toepassing.
- c) Enige strukturele verandering-sertifikate en verkryging van ‘n beherende belang oor die registrasie, indien van toepassing.
- d) Die nuutste oordragsertifikaat, of gelamineerde en gesertifiseerde afskrifte daarvan, indien die oorspronklike nie beskikbaar is nie, asook bewys van betaling van die voorgeskrewe oordraggelde, indien van toepassing.
- e) Die nuutste verplasingsertifikaat, of gelamineerde en gesertifiseerde afskrifte daarvan, indien die oorspronklike nie beskikbaar is nie, asook bewys van betaling van die voorgeskrewe verplasingsgelde, indien van toepassing.
- f) Die nuutste hernuwingsertifikaat sowel as bewys van betaling van die hernuwingsfooi, of gelamineerde en gesertifiseerde afskrifte daarvan, indien die oorspronklike nie beskikbaar is nie.
XIX. Wat behels die berging van drank?
Ingevolge artikel 23 (2) van die Vrystaatse Wet op Dobbel, Drank en Toerisme, mag ‘n registrant drank slegs op die geregistreerde perseel berg. Dit spreek ook vanself dat drank slegs op/vanaf die geregistreerde perseel verbruik en verkoop mag word, behalwe in die geval van ‘n spesiale geleentheidsregistrasie.
XX. Mag ek 'n kruidenierswynlisensie in die Oos-Kaap bedryf?
Nee, slegs drankwinkels word ingevolge die Oos-Kaapse Drankwet toegelaat. Die houers van die kruidenierswynlisensies het na die inwerkingtreding van die Oos-Kaapse drankwet ‘n geleentheid gekry om hul bestaande kruidenierswynlisensies in drankwinkellisensies te omskep, en daar is ook bevestig dat die bepaling grondwetlik is.
XXI. Is dit wettig om drank in die vorm van 'tuitpakkies' te verkoop?
Die Wet op Drankprodukte en die regulasies daarvan wat in 2007 uitgevaardig is, verbied die verkoop van drank wat nie in ‘n “selfondersteunende” houer is nie. ‘n Selfondersteunende houer word gedefinieer as ‘n houer wat sy vorm hou, hetsy dit gevul is of nie, en daarom word houers soos ‘tuitpakkies’ en ‘papsakke’ uitgesluit omdat dit nie die vorm daarvan behou wanneer die leeg is nie. Indien ondernemings beoog om drank in houers te verkoop wat nie selfondersteunend is nie, soos “papsakke” en “tuitpakkies” vir buite verbruik, mag die houer se kapasiteit nie meer as 5 liter wees nie. Verder moet dit vervat wees in selfondersteunende, nie-uitruilbare verpakking wat die houer geheel en al verberg, soos dié wat by Nederburg-wyne gevind word (die sogenaamde “bag-in-a-box”). Dit moet ook vergesel word van ‘n seëlbare kraan wat saam met die boks gebruik kan word.
XXII. Wat is die verskillende drankaansoeke waarmee prokureurs kan help?
Oor die algemeen is daar ‘n magdom verskillende aansoeke wat gemaak kan word om in die kliënt se behoeftes te voorsien, maar die volgende soorte aansoeke (in die Vrystaat) word meestal gemaak:
- Nuwe aansoeke
- Aansoeke om oordrag (wanneer ‘n onderneming byvoorbeeld verkoop of verhuur word)
- Aansoeke om verplasing (wanneer die onderneming na ‘n ander perseel verhuis ingevolge ‘n nuwe huurooreenkoms of aankoop van eiendom)
- Aanstelling van bestuurders
- Aansoeke om beherende belang (wanneer ‘n persoon/entiteit ‘n belang in ‘n spesifieke deel van die onderneming verkry, soos die beheer van die kroegafdeling, of wanneer die samestelling van die aandeelhouers in die eienaarsonderneming verander)
- Strukturele veranderinge (wanneer veranderinge aan die geregistreerde perseel aangebring word). Soms vereis die sakewêreld dat aansoeke gelyktydig ingedien moet word, byvoorbeeld wanneer ‘n drankonderneming gekoop en verplaas word na ‘n ander adres (oordrag en verplasing) of wanneer ‘n bestaande perseel wat oor beide ‘n restaurant en ‘n dobbel/kroegafdeling beskik geskei word (‘n nuwe aansoek en strukturele verandering, of ‘n oordrag en beherende belang, dit wil sê die registrasie word van een entiteit na ‘n ander oorgedra, maar die vorige houer verkry ‘n beherende belang in ‘n deel van die onderneming wat hy voortaan vir eie wins bedryf. Dit gebeur as ‘n besigheid byvoorbeeld oorgedra word van een entiteit na ‘n ander, met die nuwe houer wat die kroegafdeling bestuur en die vorige houer wat die restaurantgedeelte bestuur).